Güreş tekkelerinin başına pehlivanlık adına yakışır, nam salmış, gelenek ve göreneklerini bilen, otoriter, halk arasında saygın işinin uzmanı şeyhler başa getirilirdi. Şeyhler güreşçileri pehlivan geleneğine göre yetiştirir, hakan huzurunda yapılan güreşler sırasında güreşçilerle beraber dualar ederdi. Tekkelere alınan öğrencilerin etnik kökenine bakılmazdı.
Osmanlı Devleti’nde tekkelere giriş hakkı kazanıp burada eğitim almak, prestij kazanma açısından en önemli vasıtalardan biri idi, bu yüzden tekkelere alınacak öğrencilerin bazı kriterleri sağlaması gerekiyordu. Öğrenciler, tekkenin bulunduğu bölgedeki yapılan güreş müsabakalarında psikolojik, ahlaki ve fiziksel olarak performansı yeterli bulunan 15-16 yaş aralığındaki gençlerden seçilirdi.
Evliya Çelebinin tanımına göre tekkelere gürbüz, tuvan, server, hünerver ve zoraver gençler alınırdı. Tekkelerde düzenli bir şekilde Şeyh eşliğinde önce Gülbang-i Muhammedi çekilir, daha sonra ise pehlivanların pir olarak bildikleri Pir-yar-ı Mahmud Veli adına Pazartesi, Perşembe ve Cuma günleri hariç küdüm ve davul eşliğinde periyodik antrenmanlar yapılırdı. Pazartesi ve Perşembe günleri ise hakanın biniş günleri olduğu için huzur güreşleri yapılırdı. Cuma günleri ise namazdan sonra halkında izleyip güreşebileceği meydanlarda genelde iane güreşleri yapılırdı. Cuma güreşleri, tarikat tekkelerinde olduğu gibi kendine özgü törenlerle başlar ve devam ederdi.
17-20 yaş aralığındaki güreşçiler çıraklıktan ustalığa geçişi simgeleyen, Ahilik ve Bektaşilik geleneklerini simgeleyen kıspet giyme törenleri yapılırdı. Güreşcilere antrenman ve müsabakalar haricinde günde iki öğün bol yemek verilir ve aynı zamanda bu pehlivanlar gerektiğinde askeri hizmete hazır bulunurlardı.
Öğrenciler, pehlivanlık başta olmak üzere, çok yönlü sporculuğun yanı sıra teorik olarak da birçok alanda eğitim alıyorlardı. Güreş tutamayacak yaşa geldiklerinde ise devletin farklı bünyelerinde görevlere atanıyorlardı.
Sonuç olarak Osmanlı Güreş tekkelerinde verilen eğitimlerin sadece güreş sporu adına değil aynı zamanda dini, siyasi ve teorik alanlarda da yapıldığı buradan çıkan pehlivanların ilerleyen süreçlerde devletin önemli birimlerinde görevlerde bulundukları görülmektedir.
Öztürk, O., Yılmaz, A.K., Mayda, M.H. “Osmanlı Güreş Tekkelerinde Verilen Eğitimler”, International Turkish Folks Traditional Sports - Games Symposium, 2017, syf:138-139.
Tam metin için tıklayınız.