Bu çalışmada, Osmanlı’da merkezî yerlerde teşkilatlanan Güreş / Pehlivan Tekkeleri ile aynı paralelde taşralarda teşkilatlanan Güreş Zaviyeleri araştırıldı ve bu teşkilatların ne gibi fonksiyonları icra ettikleri sorusuna cevap arandı. Araştırmada tarih-tarama yöntemi kullanıldı. Konuyla ilgili monografik bir çalışmaya rastlanılamadığından, güreş tekke ve zaviyeleriyle ilgili yapılan bazı bağlayıcı çalışmalara değinildi. Daha önce yazılanların birçoğu belgelerden ziyade belleklere dayanmakta ve dönüp dolaşıp aynı konuların tekrarı görüldüğü için, orijinal kaynak kullanımına dikkat edildi ve birçok orijinal Osmanlı arşiv belgeleri bu çalışmada ilk defa kullanıldı.
Güreş tekkelerinin ilk olarak Türk halk inancı ile geleneklerine dayalı hassasiyete sahip sosyal-dinî zümreler tarafından örgütlendiği, bu kurumlar için itici ve yönlendirici bir güç unsuru oldukları anlaşılmıştır. Güreş tekkelerine alınan sporcuların buralarda güreş eğitiminin yansıra çağının önemli sporlarını da beraberinde yaptıkları, millî ve dinî öğretimde aldıkları, pehlivanlık ruh ve erdemlilik geleneğine göre yetiştikleri görülmüştür. Burada yetişen pehlivanlara örnek ve örgütsel kişilik olarak bakılmış, devlet kadrolarında önemli yerler verilmiştir. Ayrıca halkların kabulü ve m,erkezin teşvikiyle kurulan güreş tekkeleri ile bunlar için tahsis edilen vakfiyeler, sosyal bütünleşme sağlamalarının yanında devletin birçok sosyal ve ekonomik fonksiyonlarını da yerine getirdikleri sonucuna varılmıştır.
Türkmen, M., Demirhan, B. Osmanlı Güreş Tekkeleri ve Fonksiyonelliği, Türk Halklarının Geleneksel Spor Oyunları Uluslararası Sempozyumu 162, 2014, 173-184.
Tam metin için tıklayınız.