M.Ö. VI. Yüzyıl Pazırık Kültür Safhası’ndan Osmanlı’nın son dönemi ve hatta Cumhuriyetin ilk 17 yılına değin okçuluk ve binicilik, Türk devlet geleneğinin kurumsallaştığı, çok önemsediği oyun ve spor dallarından birisidir. Türk halkları için hem çağının en önemli savaş aracı hem de kültürel spor ve oyun sanatında baş aksiyonlardandır. Türkler daha ziyade göçebe yapısından dolayı yaşamlarını devam ettirebilmeleri için avcılıktan savaşa kadar birçok alanda oku aktif olarak kullanmaları sonucunda ok sanatında ustalaşmışlardır. Türk toplumunun özgür ve rekabetçi kimliği, okçuluğu savaş taktiklerinde kullanması bu alandaki maharetlerinin üst seviyede oluşu kabak oyununun ortaya çıkmasını sağlayacak temelleri oluşturmuştur.
Kabah oyunu, meydanın ortasına dikilmiş sırığın üzerindeki hedefe atını dörtnala hızla süren binicinin direğin dibine geldiğinde tam tepesinde ve direğin başına dikilmiş hedefe 180 derece yukarı dönerek ok atmasıyla geçekleşen bir oyundur. Kabak oyununun tarihi M.Ö. 216 yılı Büyük Hun Devleti’nden Osmanlının son yıllarına kadar uzanmaktadır. Osmanlı ordusunda kabak oyunu ile savaş zamanında askerlerin motivasyonu sağlanırken ok atma becerilerinin üst düzeyde korunması amaçlanmıştır.
Günümüzde unutulmaya yüz tutmuş olan bu oyun denge, koordinasyon, beceri gibi motorik özellikleri kapsayan bir oyundur. Bir yandan atın üstünde dörtnala giderken, diğer yandan hedefi vurmaya çalışmak aslında bir oyunun temellerini oluştursa da savaşa hazırlık niteliğine sahiptir. Zamanla ateşli silahlar ve motorlu taşıtların öne çıkmasıyla okve at tarihi fonksiyonunu yitirmiştir. Küreselleşme anaforu tazyikleriyle birlikte de milli kültür halkasından birçok geleneksel unsurlar kopup gitmiştir. Diğer birçok geleneksel oyunlar gibi kabah oyunu da bundan kendisine düşen payı almıştır.
Sonuç olarak; kabah oyunu günümüzde Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu bünyesine alınmış, yine binicilikte ve ok atıcılığında mahir sporcular tarafından bir oyun evhamı içerisinde mütevazı bir şekilde yapılmaktadır. Fakat eski popülaritesi ve ihtişamından oldukça uzak bir görünüm sergilemektedir.
Şahin, M.F., Okut, S., Genç, A. “Unutulmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Oyunlardan Kabah Oyunu” International Turkish Folks Traditional Sports - Games Symposium,2017,syf:108-112.
Tam metin için tıklayınız.